De spoorlijn Gotha - Gräfenroda.

De spoorlijn Gotha - Gräfenroda is een spoorlijn in de Duitse deelstaat Thüringen en loopt vanaf Gotha via Emleben, Georgenthal, Ohrdruf en Crawinkel naar Gräfenroda.

Deze spoorlijn is ook bekend als de Ohratalbahn.

Het eerste deel van Gotha naar Ohrdruf werd geopend op 8 mei 1876.
De belangrijkste reden voor de bouw was de wens van de inwoners van Ohrdruf voor de spoorlijn en de eis van de hertog van Saksen-Coburg-Gotha om alle officiële steden in het hertogdom gemakkelijk te kunnen bereiken.

De eigenaar was aanvankelijk de Gotha-Ohrdrufer Eisenbahn-Gesellschaft, waarvan de belangrijkste aandeelhouders het bestuur van het hertogdom Gotha en de stad Ohrdruf waren.
Ook de stad Gotha en de spoorwegaannemer Herrmann Bachstein waren erbij betrokken. De uitvoerende planner van Bachstein is de Railway Construction and Operations Director and Royal Württembergse bouwmeester Alfred Philippi.
De exploitatie werd tot 1882 uitgevoerd door de Thüringer Spoorwegen, daarna door de Pruisische Staatsspoorwegen.

Toen in 1883 de spoorlijn Erfurt - Schweinfurt werd voltooid, wilden ook de inwoners van Ohrdruf een aansluiting op deze zijde.
Omdat het hele gebied van de Ohratalbahn tot Saksen-Coburg en Gotha behoorde, werden lange onderhandelingen tussen de staten, die anders vaak nodig waren in Thüringen, gespaard en kon de bouw naar Gräfenroda worden voortgezet.
Uiteindelijk werd op 1 november 1892 de tweede helft van de Ohratalbahn van Ohrdruf naar Gräfenroda geopend.

Ondertussen was de Pruisische staat op 1 april 1889 eigenaar geworden van de Gotha - Ohrdruf spoorlijn.

Vanaf de jaren 70 werd de route gebruikt door railbussen, die vanwege hun rode lak in de volksmond "Blutblasen" werden genoemd.
Na het jaar 1990 is gekeken of de route moest worden gesloten.
Ten slotte werd in de tweede helft van de jaren negentig het verkeer tussen Crawinkel en Gräfenroda tijdelijk stopgezet en werd het traject ingrijpend gerenoveerd.
Na de renovatie reden er elk uur treinen naar Crawinkel en om de 2 uur door naar Gräfenroda.
De treinkuisingen vonden afwisselend plaats in Ohrdruf en in Georgenthal.
Tot het jaar 2011 werden bijna uitsluitend treinstellen van de 641-serie gebruikt.
Sinds het jaar 2014 vinden ritten tussen Gotha en Emleben eind oktober altijd plaats op zaterdag en zondag.
Deze worden georganiseerd door de Hirzbergbahn e.V. met een motorwagen BR 772 voor de jaarlijkse modelspoortentoonstelling in het gemeentehuis van Emleben.

Sinds het jaar 2000 heeft de Deutsche Bahn de bovenbouw van de lijn in delen vernieuwd.
Het traject Crawinkel - Gräfenroda, dat sinds 29 juni 1998 gesloten was vanwege een losgekoppelde bovenbouw, werd volledig gerenoveerd met overheidsgeld voor ongeveer € 10-11 miljoen (inclusief nieuwe overwegtechnologie)
en op 15 december weer in gebruik genomen.

Met ingang van 10 december 2011 is het treinverkeer op dat baanvak stilgelegd en heeft de natuur de infrastructuur bijna geheel overwoekerd.

Alle foto's zijn, voor zover niet anders is vermeld gemaakt op 18 augustus 2021 door Peter-Paul van Birgelen.

Langs deze spoorlijn liggen van noord naar zuid de stations Emleben, Georgenthal (Thür), Ohrdruf en Crawinkel.

Emleben

Het station Emleben ligt bij km. 6,400.
Nadat het reizigersvervoer m.i.v. 10 december 2011 is gestaakt is dit station is normaal niet bezet door seinhuispersoneel en worden alleen de wisselhandels bediend door de dienstdoende rangeerders
en dit gebeurd alleen bij de bediening van de sporen 4 en 6.

De uitrijseinen zijn niet meer aanwezig en de inrijseinen zijn buiten gebruik.

Het sporenplan van Emleben.

Het stationsgebouw ^(links)en de handelinrichting type Jüdel met de verticale Fahrstraßenhebel ^(rechts).
(foto's: "Zugmelder") (bron: www.stellwerke.info)

De blokkast in het stellwerk Emleben.
(foto: Manfred Buttergereid)

Voor iedere treinbeweging wordt het venster in veld 1 Fahrstraßenfestlegung vrijgemaakt ( wordt wit); tegelijkertijd wordt ook het venster in veld 3 Fahrstraßenauflösung vrijgemaakt ( wordt wit) en hierna kan één van de sleutels worden uitgenomen die vervolgens in een slot aan de handelinrichting wordt gestoken waarna de seinbediening kan plaatsvinden.
Nadat de trein is binnenkomen wordt de sleutel uit de handelinrichting genomen en weer in het slot onder de blokkast worden gestoken waarna het venster in veld 3 Fahrstraßenauflösung wordt bediend ( wordt rood) en tegelijkertijd wordt ook het venster in veld 1 Fahrstraßenfestlegung weer rood en is normale stand weer hersteld.

De treindienstleider van Emleben ^(links)en het emplacement gezien in noordelijke richting ^(rechts) d.d. 3 november 2011.
Sinds de dienstregelingswijziging in december 2011 wordt Emleben alleen nog bediend door ketelwagentreinen of speciale treinen.
(foto's: Frank Thomas) (bron: www.bahnbilder.de)

Tussen de stations Emleben en Georgenthal (Thür) lag bij km. 9,400 de halte Petriroda.
Omdat de halte langs de vrije baan lag is er geen beveiliging aanwezig.

Georgenthal (Thür)

Het station Georgenthal (Thür) ligt bij km. 13,100.

Het sporenplan van Georgenthal (Thür).

De beveiliging van dit station werd bediend vanuit de stellwerken Gs en Gn; het stellwerk Gs staat aan de zuidzijde van het emplacement en het stellwerk Gn aan de noordzijde van het emplacement.
In het stellwerk Gs was de fahrdienstleiter werkzaam en in het stellwerk Gn was de weichenwarter werkzaam.

In de beide stellwerken was een handelinrichting type Einheit geplaatst.

Het compleet overwoekerde inrijsein zijde Ohrdruf.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het compleet overwoekerde inrijsein zijde Ohrdruf.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het wissel 26 zijde Ohrdruf.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De zuidzijde van het emplacement.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het totaal overwoekerde emplacement.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het totaal overwoekerde emplacement
met de drie uitrijseinen richting Ohrdruf.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het stellwerk Gs met de overweg in de Finkenberg.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het stellwerk Gs.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De restanten van de perronkappen.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De restanten van de perronkappen.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De uitrijseinen richting Ohrdruf.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De gevandaliseerde onderdoorgang.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De uitrijseinen richting Emleben.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De uitrijseinen richting Emleben.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De achterzijde van de uitrijseinen richting Emleben.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het behoorlijk overwoekerde inrijsein zijde Emleben.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het spoor richting Emleben.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van een telegraafpaal.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het sperrsignal Hs1.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van het sperrsignal Hs1.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De wissellantaarn bij het engelse wissel 13.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Deze telefoon werkt niet meer.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een gasflessenkast.
Hierin werden de gasflessen opgesteld die dan via een
ondergronds leidingstelsel de wisselverwarmingen
van gas voorzagen.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van de gasflessenkast.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een opschriftplaatje afkomstig van de Deutsche Reichsbahn.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De overweg in de Schlaufweg.
Klik op de foto voor een vergroting)

De overweg in de Schlaufweg.
Klik op de foto voor een vergroting)

Het stellwerk Gn.
Klik op de foto voor een vergroting)

Het stellwerk Gn.
Klik op de foto voor een vergroting)

Ohrdruf

Het station Ohrdruf ligt bij km. 17,300.

Het sporenplan van Ohrdruf.

De beveiliging van dit station werd bediend vanuit de stellwerken Oh en Om; het stellwerk Oh is ondergebracht in het stationsgebouw en het stellwerk Om staat aan de noordzijde van het emplacement.
In het stellwerk Oh was de fahrdienstleiter werkzaam en in het stellwerk Om was een weichenwarter werkzaam.

In het stellwerk Oh stond een Jüdel Kurbelwerk met een aparte handelinrichting voor de bediening van het wissel 38; de overweg in de Zum Bahnhof (Bundesstraße 88) werd bediend met een windwerk op het perron en het inrijsein zijde Crawinkel werd bediend vanuit het Jüdel Kurbelwerk en in het stellwerk Om stond een Jüdel handelinrichting.

Het is opmerkelijk dat er geen uitrijseinen richting Crawinkel aanwezig waren.

Het imposante stationsgebouw.
(foto: "Nordbahner") (bron: www.stellwerke.info)
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het interieur van het stellwerk Oh.
(foto: "Nordbahner") (bron: www.stellwerke.info)
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het Jüdel Kurbelwerk in het stellwerk Oh.
(foto: "Nordbahner") (bron: www.stellwerke.info)
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het interieur van het stellwerk Oh.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De aparte handelinrichting voor de bediening
van het wissel 38 in het stellwerk Oh.
(foto: "Nordbahner") (bron: www.stellwerke.info)
(Klik op de foto voor een vergroting)

De voormalige werkplek van de fahrdienstleiter
in het stellwerk Oh.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het redelijk onbeschadigde stationsnaambord.
Klik op de foto voor een vergroting)

Het emplacement gezien in zuid-oostelijke richting.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De uitrijseinen richting Georgenthal (Thür).
(Klik op de foto voor een vergroting)

De uitrijseinen richting Georgenthal (Thür).
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het emplacement gezien in zuid-oostelijke richting.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het engelse wissel 17.
Klik op de foto voor een vergroting)

De wisselstandaanwijzer bij het engelse wissel 17
met op de achtergrond het stellwerk Om.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het binnenwerk van de wisselstandaanwijzer
bij het engelse wissel 17.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het noord-westelijke gedeelte van het emplacement
met het stellwerk Om.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het noord-westelijke gedeelte van het emplacement
gezien in zuid-oostelijke richting.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het noord-westelijke gedeelte van het emplacement
gezien in zuid-oostelijke richting met het stellwerk Om
(Klik op de foto voor een vergroting)

De sporen richting industrie aansluitingen.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De industrie aansluitingen.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De industrie aansluitingen.
Naast de twee hekken zijn lampen aangebracht
die gaan branden als de hekken zijn geopend.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een kastje voor de communicatie met de opzichter
van de industrie aansluitingen.
Dit kastje is onder het viaduct aangebracht.
Het rangeerdeel stopt ter hoogte van het kastje en overlegt met de opzichter welk spoor mag worden bereden; het betreffende hek wordt dan geopend en het betreffende lampje (Gleis 1 of Gleis 2) gaat dan branden.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De achterzijde van het inrijsein zijde Georgenthal (Thür).
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het inrijsein zijde Georgenthal (Thür).
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een wisselslot.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De trekdraadgeleiding en een kilometersteen.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een opschriftplaatje met een heel
bijzondere tekst.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het stellwerk Om is verkocht aan een lokale Holzverarbeiter en het is thans geheel verbouwd.

De sporen 1 en 2 gezien in zuid-oostelijke richting
met links het voormalige stationsgebouw.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Tussen de sporen staat dit vreemde object.
Het is vermoedelijk een waterleiding vanaf de watertoren.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Tussen de sporen staat dit vreemde object.
Het is vermoedelijk een waterleiding vanaf de watertoren.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Tussen de sporen staat dit vreemde object.
Het is vermoedelijk een waterleiding vanaf de watertoren.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het compleet vernieuwde wissel 38 aan zuid-oostzijde
van het emplacement.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het compleet vernieuwde wissel 38 aan zuid-oostzijde
van het emplacement.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van het wissel 38.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Twee stickers waarop staat aangegeven dat dit wissel in de jaren 2007 en 2008 compleet is vernieuwd.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De overweg in de Zum Bahnhof (Bundesstraße 88).
(Klik op de foto voor een vergroting)

De overweg in de Zum Bahnhof (Bundesstraße 88).
(Klik op de foto voor een vergroting)

De overweg in de Zum Bahnhof (Bundesstraße 88).
(Klik op de foto voor een vergroting)

De DR variant van het Andreaskuis met een lamp bij
in de Zum Bahnhof (Bundesstraße 88).
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van één van de overwegbomen
in de Zum Bahnhof (Bundesstraße 88).
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van één van de overwegbomen
in de Zum Bahnhof (Bundesstraße 88).
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van één van de overwegbomen
in de Zum Bahnhof (Bundesstraße 88).
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een klein bruggetje in de spoorlijn richting Crawinkel.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van het hekwerk van het
kleine bruggetje.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De natuur neemt langzaam bezit van het inrijsein zijde Crawinkel.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De natuur neemt langzaam bezit van het inrijsein zijde Crawinkel.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De natuur neemt langzaam bezit van het inrijsein zijde Crawinkel.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Tussen de stations Ohrdruf en Crawinkel lag bij km. 20,900 de halte Luisenthal (Thür).
Omdat de halte langs de vrije baan lag is er geen beveiliging aanwezig.

Crawinkel

Het station Crawinkel ligt bij km. 25,200.

Het sporenplan van Crawinkel.

Het station Crawinkel is uitgerust met een EZMG-beveiliging; EZMG is een afkorting van Elektritscheskaja Zentralisazija Malych Stanzii Germanii.
Deze bijzondere beveiligingstechniek wordt hier uitgebreid beschreven; dit document is samengesteld door Peter-Paul van Birgelen.

Klik hier om een Duitstalige uitgebreide beschrijving met een verklaring van de seinbeelden te openen.

Het EZMG bedieningstoestel te Crawinkel.
(bron: www.stellwerke.de)

De overweg in de Oberhoferstraße / Große Bahnhofstraße.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van één van de overwegbomen van de overweg in de Oberhoferstraße / Große Bahnhofstraße.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het windwerk voor de overwegbediening bij de overweg
in de Oberhoferstraße / Große Bahnhofstraße.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De sporen richting Gräfenroda.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De zuid-oostzijde van het emplacement gezien in
noord-westelijke richting.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De trieste overblijfselen van het station.
Het stationsgebouw is inmiddels afgebroken.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De trieste overblijfselen van het station.
Het stationsgebouw is inmiddels afgebroken.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De trieste overblijfselen van het station.
Het stationsgebouw is inmiddels afgebroken.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De afgekruisde uitrijseinen richting Gräfenroda.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het uitrijsein voor het vertrek van spoor 1
richting Gräfenroda.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De uitrijseinen richting Ohrdruf.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De uitrijseinen richting Ohrdruf.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De achterzijde van het uitrijsein van spoor 1
richting Gräfenroda.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van het uitrijsein van spoor 1
richting Gräfenroda.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van de achterzijde van het uitrijsein
van spoor 1 richting Gräfenroda.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een Wartezeigen Ra 11.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het onderste gedeelte van de paal van het sein B3.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van de kast van het sein B3.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een groot gedeelte van de beveiligingstechniek
bevindt zich buiten.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een buiten gelegen relaiskast.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van de relaiskast van de vorige foto
met een Russisch fabrieksplaatje.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Het wissel 3 aan de noordzijde van het emplacement.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De steller van het wissel 3.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een close-up van de steller van het wissel 3.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De steller van het wissel 3 met de aparte constructie om de Russische techniek te kunnen koppelen aan de Duitse wissels.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een geopende wisselaansluitkast, waarbij het opvallend
is dat een deel van de aansturing (relais en weerstanden)
zich buiten bevinden.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een geopende wisselaansluitkast, waarbij het opvallend
is dat een deel van de aansturing (relais en weerstanden)
zich buiten bevinden.
(Klik op de foto voor een vergroting)

Een geopende wisselaansluitkast, waarbij het opvallend
is dat een deel van de aansturing (relais en weerstanden)
zich buiten bevinden.
(Klik op de foto voor een vergroting)

De EZMG-wisselsteller.

In vergelijking met in Duitsland gangbare stellers loopt deze vrijwel dubbel zo snel om.
Ook is er een aparte constructie nodig om de Russische techniek te kunnen koppelen aan de Duitse wissels.
Te zien is dat er gebruik wordt gemaakt van een speciaal koppelstuk om de wisselstangen aan de wisseltongen te kunnen bevestigen.

Tussen de stations Crawinkel en Gräfenroda lag bij km. 29,700 de halte Frankenhain.
Omdat de halte langs de vrije baan lag is er geen beveiliging aanwezig.

Klik hier om een Duitstalige website met een aantal fraaie foto's d.d. 30 oktober 2011 te openen.

Laatste wijziging: 22-2-2023

Terug naar de homepage

Terug naar foto's