De trekdraadgeleiding

De trekdraadgeleiding bij post I te Simpelveld.

Trekdraden zijn de belangrijkste schakel tussen de handels in de post en de verschillende seinen, wissels, overwegbomen, grendels en ontspoorinrichtingen.
Ook trekdraadgeleiding bestaan in verschillende soorten en maten.

De trekdraad bestaat uit de volgende onderdelen:

Dikke draad. Voor wissels en overwegbomen.

Dunne draad. Voor de seinen grendels en ontspoorinrichtingen.

Ketting. Voor bochten in kasten schijvenkelder en bij de bediende apparaten buiten.

Haken (drietjes genoemd). Voor het koppelen van kettingen onderling of aan lussen.

Lussen. Voor het koppelen van draden aan ketting, de lus is een stuk draad wat door solderen en ijzerdraad aan de trekdraad wordt bevestigd.

Krammen. Voor het vastzetten van de ketting op handels en schijven van het te bedienen apparaat.

Voor het geleiden van de draad en ketting heb je rollen nodig. Ook hier zijn weer een aantal verschillende soorten mogelijk.

Rolletje. Algemeen rol voor het geleiden van de draad in de geleiding. Hier zijn veel versies en types van, afhankelijk van de situatie

Schijvenstoel. Voor het geleiden van de kettingen in bochten in de geleiding. Hier zijn veel typen en soorten van wat ligt aan de situatie voor het gebruik er van.

Paaltjes. Voor het ophangen van de rolletjes. Hier zijn 2 soorten van een L en een U paaltje. dit bespreken we later wat uitgebreider.

Strippen voor het maken van de diverse constructies van ophanging.

Kasten. Voor het monteren van de schijvenstoelen in de geleiding. Deze zijn er in diverse groottes voor vertakkingen en geleiding ondergronds.

Kokers voor het beschermen van de draden bij het onder de grond gaan tegen troep en beschadigingen.

Diverse trekdraadpaaltjes

Links een paaltje met een L profiel voor maximaal 5 sets draden (bovenste wordt voorzien van een strip die ook te vinden is op de linkse foto. Rechts een plaatje van een U profiel voor maximaal 8 sets draden.

Een draadjuk voor heel wat sets draden

Duits trekdraadpaaltje. In Duitsland kent men maar twee types paaltjes. De bovenstaande in allerlei breedtes en het juk, uitlopend tot wel een meter breed.

De trekdraadgeleiding gevolgd van seinhuis tot sein

Op de bovenstaande tekening is eenvoudig weergegeven hoe een geleiding in elkaar zit.
De geleiding kan als een gesloten keten beschouwd worden. In het seinhuis start een ketting die over een handel heen loopt. Aan beide uiteinden zitten in de schijvenkelder spanners. Daarna weer ketting tot de geleiding voorlopig geen scherpe bochten moet maken en gaat dan over in draad. Ketting is namelijk zwaarder dan draad en de kans op haken en doorhangen is dan groter. Vervolgens via allerlei kasten met kokers naar het sein waar de beide draden vast zitten aan de uiteinden van de om de groefschijf lopende ketting. De groefschijf bedient het sein door een trek/duw beweging en de zwaartekracht.
Hoe verder het sein van de post staat, hoe moeilijker het wordt om het sein te bedienen. De maximale afstand is dan ook ongeveer 1000 meter. Bij meerdere seinen op een set draden (hoofd- en voorsein) loopt de draadgeleiding meestal bij lange afstanden over een grote lus. Op de lus zijn dan parallel de draden naar de twee seinen gekoppeld. Voordeel is dat de lus makkelijker is af te spannen zonder al te veel invloed op het sein te hebben.
De draden voor het wissel volgen op dezelfde manier hun weg, met uitzondering van het andere type handel en geen groefschijf voor het sein maar een wisselsteller.
Voor het wissel is de afstand korter, maar 450 meter. Bij meer dan één wissel worden de draden in serie geplaatst. Meer dan twee wissels komt niet voor omdat dit te zwaar wordt. De eerste draad loopt meestal naar het verste wissel. Daarna naar het dichtstbijzijnde wissel en vervolgens terug naar het handel op het seinhuis.
De draden voor een of meerdere grendels volgen dezelfde weg als een wissel. Er zijn situaties geweest dat drie grendels (Heerlen Noord-zijde) in serie op één handel waren gemonteerd.
Trekdraad buiten.
Buiten de post wordt, op haakse bochten na, overal draad gebruikt. Om deze draad te geleiden worden rollen gebruikt.

Op de volgende stations is nog trekdraadgeleiding te vinden:

Simpelveld (ZLSM) Z-Limburg
Drie seinhuizen met diverse wissels, seinen, grendels en twee overwegen.
Wijlre (ZLSM) Z-Limburg
Seinen, grendels en wissels bedient vanuit het station.
Hoorn=SHM (SHM) N-Holland
Enkele wissels, grendel, rangeerseinen en een overweg vanuit een seinhuis.
Wognum-Nibbixwoud (SHM) N-Holland
Twee wissels, een sper via een van de twee seinen en twee seinen bedient vanuit het station.
Overlekersluis (SHM)
Twee afsluitlantaars en een brugslot vanuit twee lage handeltoestellen op de beide landhoofden. De toestelen zijn met sleutels gekoppeld.
Maliebaan (NSM) Utrecht
Niet bekend of het nog aanwezig is.
Boekelo (MBS)
Overweg vanuit de wachtpost/lokket.
Waterhuizen Aansluiting
Enkele seinen, overwegboom en wisselsteller opgesteld als monument bedient vanuit de wachterswoning.
Beekbergen (VSM)
Twee overwegen en een sein bediend door een windwerk en handeltoestel vanaf het perron.

Trekdraadgeleiding in model
Voor de modelbaan is de NS Trekdraadgeleiding zeer eenvoudig na te maken. Aan een messing profiel maakt u een stangetje waarom u een paar keer dunne koper de draad wikkelt om een rol te imiteren. Kasten maakt u van messing platen en kokers van diverse U-Profielen.

terug naar Home

terug naar Uitleg