Den Haag SS



Het station Den Haag Staatsspoor was het station ongeveer op de plaats waar zich tegenwoordig station Den Haag Centraal bevindt. Het station werd geopend op 1 mei 1870 en bleef in gebruik tot in 1973.

Het station was het eindpunt van de spoorlijn Utrecht – Gouda – Den Haag, die tot 1890 geëxploiteerd werd door de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (NRS). Ter onderscheid van het station Den Haag Hollands Spoor van de concurrerende spoorwegmaatschappij HSM, werd dit station het Rhijnspoorstation genoemd. Omdat de straat tussen het centrum en station HS al Stationsweg heette, kreeg de straat naar het Rhijnspoorstation de naam Rijnstraat. Vanaf 1890 was het een station van de Staatsspoorwegen (SS), de naam werd toen dan ook veranderd in Den Haag Staatsspoor.

      

Een gedeelte van de voorgevel van het stationsgebouw aan de Rijnstraat (links) en langs het perron een treinstel van het materieel '46 in lichtgroene kleur met de nieuwste 'snor'
en op het middenspoor een tweerijtuigstel materieel '54 in de oorspronkelijke kleuren, maar met een gele afdekplaat voor de typhoons, vooruitlopend op het aanbrengen van gele strepen (rechts) d.d. 12 juni 1962.
(Foto's: J. Vogels)


      

De sporen, de perrons, het stationsgebouw en de stationskappen in westelijke richting (links) en het emplacement in westelijke richting gezien vanuit Post T (I) (rechts) d.d. 17 juni 1961.
(Foto's: R. Ankersmit)


      

Het emplacement in oostelijke richting gezien vanuit post T (I) (links)
en de vertrekkende trein 167 (Den Haag SS - Groningen) bestaande uit de treinstellen NS ElD2 337, ElD4 726, postrijtuig Pec 915, en treinstel ElD4 718.
Op de achtergrond post T en in de verte het stationsgebouw en de perrons. (rechts) d.d. 17 juni 1961.
(Foto's: R. Ankersmit)


      

Het emplacement in westelijke richting gezien vanuit post T (I) met de rangerende locomotief NS 2530 met de couchetterijtuigen NS Bc 7002 en Bc 7009 (links)
en locomotief NS 2530 met twaalf lege rijtuigen van de 'Bergland Expres' als trein 15603 (Den Haag SS - Den Haag HS) op het begin van de verbindingsbaan tussen Den Haag SS en Den Haag HS (rechts) d.d. 24 juni 1962.
(Foto's: R. Ankersmit)


      

De losse locomotief NS 1148 van de Bergland Express op de verbindingsbaan tussen Den Haag SS en Den Haag HS d.d. 24 juni 1962.
De locomotief rijdt onder treinnummer 8043 (op zondag) van Den Haag SS naar Rotterdam Zuid Goederenstation.
Links een rangeerseinpaal en rechts de dieselelektrische locomotief 2488.    (Foto: R. Ankersmit) (links)
en het emplacement in westelijke richting gezien vanuit post T.    (bron: Het Utrechts Archief) (rechts).



De verbindingsbaan tussen de stations Den Haag SS en HS met rechts diverse spooraansluitingen beveiligd door rangeerseinpaal Q d.d. 17 juni 1961.
(Foto: R. Ankersmit)



De 'Bergland Express' D 561 bestaande uit 15 rijtuigen en getrokken door loc NS 1148 bij binnenkomst onder het viaduct met de sporen van Den Haag HS naar Leiden d.d. 24 juni 1962.
Op de voorgrond is de rangeerstoplantaarn Wo te zien en links het onderstation.
(Foto: R. Ankersmit)

Gebruikte afkortingen: Blokstelsels: De beveiliging van het station Den Haag SS bestond uit de posten I (T), II en III.

In de posten I (T) en II was een stelknoptoestel geplaatst; voor een uitleg over de werking van deze toestellen klik hier (bestandsgrootte 17,3 kB).

In post III was een Siemens & Halske handelinrichting geplaatst; voor een uitleg over de werking van dit toestel klik hier (bestandsgrootte 456 kB).


De emplacementstekening van Den Haag SS.


()

Post I (T)

Post I (T) stond midden op het emplacement bij km. 24.933.


De afbraak van post I (T) d.d. 14 april 1973.
(Foto: H. van Keulen)



Tekening van het stelknoptoestel in post I (T).


Aankondigingen treinen van Binckhorst over spoor D.
  1. Post I (T).

    1. Automatische aankondiging.

      2. Als de lichtseinen 414 en 432 op het emplacement Binckhorst zijn ingesteld voor een rijweg naar Den Haag SS en deze seinen een ander dan het beeld "stop" tonen, dan krijgt post I (T) de volgende aankondigigingen:
      Zodra een trein de isolerende las bij sein 549 bij km. 20.040 Moordrecht Aansluiting - Voorburg met de eerste as passeert dan gaat er in post I (T) een geel lampje "Akd 1 tr. v. Bkh" branden en gaat een gelijknamige zoemer werken.
      Het gele lampje blijft branden totdat het sein A1,3-6 uit de stand "stop" is gebracht; de zoemer zwijgt automatisch na 5 seconden.

      Zodra een trein de isolerende las bij het sein 410 (km. 22.360 te Voorburg) geheel is gepasseerd dan gaat er in post I (T) een geel lampje "Akd 2 tr. van Bkh" branden en gaat de schel met langzame slag luiden.

      Het gele lampje dooft en de schel zwijgt, zodra het sein A1,3-6 uit de stand "stop" is gebracht.

      De tweede aankondiging begint niet indien het sein A1,3-6 reeds tengevolge van de eerste aankondiging al uit de stand "stop" is gebracht.

      Bij een late seinbediening door Bkh beginnen de aankondigingen zodra een rijweg naar Den Haag SS tot stand is gekomen (aankondigigingen 1 en 2 eventueel gelijktijdig).

      Een volgende trein kan zich eerst aankondigen, nadat het sein A1,3-6 in de stand "stop" is terugekomen en een door Bkh ingestelde rijweg naar Den Haag SS tot stand is gekomen;
      de aankondigigingen 1 en 2 kunnen dan eventueel gelijktijdig gaan werken.

    1. Aankondiging tengevolge van drukknopbediening door Bkh.

      2. Nadat Bkh een drukknop heeft gedrukt dan gaat bij I (T) het gele lampje "akd 2 tr. v. Bkh" branden en gaat de gelijknamige schel met langzame slag luiden.
      Nadat het sein A1,3-6 uit de stand "stop" is gekomen dooft het gele lampje en stopt de schel met langzame slag met luiden.
      Een volgende trein kan eerst worden aangekondigd, nadat het sein sein A1,3-6 uit de stand "stop" is teruggekomen.

    1. Post II.

      2. De aankondiging op post II ( geel lampje en schel met langzame slag "akd. tr. v. Bkh") werkt gelijktijdig met de tweede aankondiging in post I (T).

Rijrichtingssignalering.

Een rijrichting naar Binckhorst kan slechts worden ingesteld, als het rode lampje "n. Bkh" gedoofd is.
Het rode lampje brandt, zolang niet aan alle voorwaarden voor het instellen van een rijweg naar Binckhorst is voldaan ( tegengestelde rijweg ingesteld of tegengestelde beweging in uitvoering).


Post II

Post II stond aan de oostzijde van het emplacement bij km. 24.603; vanuit deze post werd de overweg in de Weteringkade - Schenkkade bediend.


De oostzijde van het emplacement met de overweg in de Weteringkade - Schenkkade, post II en het Schenkviaduct d.d. 28 augustus 1967.
Op de achtergrond het spoorviaduct in de Oude Lijn en de Hofpleinlijn.
Bij de overweg het draaiseinbord OB en het uitrijsein B5a, 6a, 9-12.
(Foto: R. Ankersmit)


Tekening van de stelknoptoestellen in post II.


Het sluiten en openen van de overwegbomen van de overweg in de Weteringkade - Schenkkade.

Wanneer de overweg gesloten moet worden, legt post II de stelknoppen 25, 26, 27 en 28 om, waardoor de grote overwegbomen gesloten worden.
Voor een trein van Binckhorst legt post II daarna stelkop 34 om, waarna als post II de stelknop 5 of 6 naar links of naar rechts half omgelegd heeft, het spervenstertje boven stelknop 34 blauw wordt;
zolang de stelknoppen 5 en 6 naar links of rechts zijn omgelegd zijn kunnen de grote overwegbomen niet worden geopend.
Vervolgens legt post II de stelknoppen 29, 30, 31 en 32 om, waardoor de kleine overwegbomen gesloten worden.
Voor rangeerbewegingen over de overweg legt post II daarna stelknop 33 half om en indien het spervenstertje boven deze stelknop wit blijft, legt hij de stelknop 33 geheel om, waardoor het draaiseinbord OB op "afgesloten overweg" wordt gesteld en het spervenstertje boven stelknop 33 blauw wordt.

In de hierna beschreven treinbewegingen "van en naar Binckhorst" is aangenomen, dat aan het bovenstaande is voldaan.

Post III

Post III stond langs de verbindingsbaan tussen de stations Den Haag SS en Den Haag HS bij km. 0.195; vanuit deze post werd de overweg in de Binckhorstlaan - Lekstraat bediend.


Tekening van de handelinrichting in post III.

Treinverkeer tussen Den Haag HS en Den Haag SS mocht alleen als rangeerdeel plaatsvinden.
De seinen P1-6,8 en Q zijn rangeerseinpalen (sein SR 262).

In verband met de koppeling met post I (T) zijn de vensters in de velden 2 en 8 uitgevoerd als gelijkstroomvensters.
Het venster "Wiss. str. v. Gv" is in tegenstelling tot de "normale" situatie uitgevoerd als een wisselstroomvenster en niet als een gelijkstroomvenster;
dit venster wordt na de binnenkomst van een rangeerdeel uit Den Haag HS vrijgemaakt door het drukken van de knop "Wiss. str. v. Gv".

Alle bijzonderheden en bedieningshandelingen worden hier beschreven. (bestandsgrootte 764 kB)

Voor een beschrijving van de klassieke beveiliging van het station Den Haag HS klik hier.

Met ingang van 30 september 1973 is dit station opgeheven en is de klassieke beveiliging uiteraard vervallen.


Terug naar Home Terug naar seinhuizen