Blokstelsels voor enkelspoor

Blokstelsel A

De blokkast afkomstig uit post T te Herfte Aansluiting.
Van links naar rechts: Het blokvenster, het enkelspoorvenster en het voorbijgangsvenster.
Deze blokast is in het bezit van de webmaster en staat in zijn woonkamer.

Algemeen

Het blokstelsel A voor enkel spoor is uitgevonden eind negentiende eeuw; dit blokstelsel is een gesloten blokstelsel zonder tussenpost(en).
Het laatste blokstelsel A dat buiten dienst ging was in 1992 tussen Wijlré = Gulpen en Simpelveld. Dit blokstelsel is gelukkig weer in dienst sinds 2008.

De tekening van de toestellen in de stations A ^(links)en B ^(rechts)en de baanvaktekening ^(onder).

Het bloktoestel.

Het bloktoestel wat gebruikt wordt voor het blokstelsel A hoeft niet voorzien te zijn van handels. De seinen kunnen ook via een elektrische koppeling bediend worden vanuit een stelknoptoestel.
Op de bovenstaande tekening zien we een aantal vaste onderdelen van het blokstelsel A. Bloksloten voor de stationsbeveiliging zijn weggelaten evenals de handels en toebehoren. We zien van boven naar beneden de volgende onderdelen:

De wekker met wekknop voor communicatie met het volgende station (Station A en station B)
De bloknopsper. Ter voorkoming van vroegtijdig binnen blokken van een trein
Drie blokvensters t.w.:
- Enkelspoor ..
- Blok naar ..
- Voorbijgang bij ..
De rijwegkrukjes voor het vrijmaken van het in- en uitrijsein.
De handels van de in- en uitrijseinen.

Dit zijn de vaste onderdelen van het blokstelsel A. Eventueel kan dit weer gekoppeld zijn met de plaatselijke beveiliging.

Wekknoppen en wekkers
Met wekknoppen kan men berichten sturen. We praten hier over vaste korte berichten want voor lange berichten bestaat de bloktelefoon.

Blokvensters
Voorbijgangsvenster
Dit venster geeft aan dat de trein uit het nevenstation is vertrokken. Samen met het enkelspoorblokslot geeft het de rijrichting aan. Het voorbijgangsvenster is een belangrijke component vanwege de vele elektrische contacten die het blokslot heeft

Enkelspoorvenster
Dit venster geeft de ingestelde rijrichting van het baanvak weer. Geblokt (rood) betekend bezet.

Blokvenster
Dit venster is gekoppeld met het de bediening van het bloksein en dit is doorgaans één of meer uitrijsein(en); d.w.z. deze seinbediening kan alleen plaatsvinden als dit venster ontblokt (wit) is.

Het blokstelsel A in vogelvlucht.

Stap 1
Tekening kan niet gevonden worden.

Stap 2
Tekening kan niet gevonden worden.

Stap 3
Tekening kan niet gevonden worden.

Stap 4
Tekening kan niet gevonden worden.

Stap 5
Tekening kan niet gevonden worden.

Stap 6
Tekening kan niet gevonden worden.

Stap 7
Tekening kan niet gevonden worden.

Blokstelsel A in vogelvlucht. Klik op volgende of vorige om de verschillende stappen te bekijken.

Verloop blokstelsel A

Het bovenstaande plaatje geeft visueel weer hoe het blokstelsel weergegeven werkt. Hieronder staat kort omschreven in stappen hoe het in z'n werk gaat.
Als voorbeeld nemen we een trein die van het station A naar het station B moet rijden.

De toestellen zijn in de normale stand
Het station A wekt het station B
Het station B bedient het venster "Enkelspoor A" (wordt rood). Bij het station A wordt het blokvenster "Blok naar B" vrij (wit).
Het station A bedient het uitrijsein B1 en de trein vertrekt naar het station B.
Achter de trein legt A het uitrijsein B1 in de stand "stop". Tevens blokt hij de trein door de vensters "Blok naar B" en "Enkelspoor A" te drukken. (worden rood).
De vensters "Blok naar B" en "Enkelspoor A" zijn zodanig gekoppeld dat bij de bediening van het blokvenster het enkelspoorvenster "meeloopt"; als alleen het enkelspoorvenster wordt bediend vindt deze koppeling niet plaats.
Bij het station B komt het venster "Voorbijgang bij A" vrij (wordt rood). Station B bediend het inrijsein A1.
De trein passeert het inrijsein A1 bij het station B. De blokknopsper boven het venster "Voorbijgang bij A" wordt wit (vrij).
De trein is binnen en station B blokt de trein binnen. De vensters "Voorbijgang bij A" en "Enkelspoor A" worden geblokt en worden wit.
Op het station A wordt het venster "Enkelspoor B" vrijgeblokt (wordt wit) ten teken dat de trein binnen is bij station B.

De toestellen zijn weer in de normale stand

Slot

Hoewel het er complex uit ziet is het vrij logisch qua opzet. Ook is het elektrisch gezien niet ingewikkeld. Er gaan slechts vier draden van het ene naar het andere station.
Een nadeel van blokstelsel A t.o.v. het minder vaak toegepaste blokstelsel C dat een eenmaal ingestelde rijrichting niet kan worden gewijzigd als reeds ontblokking is gegeven voor een trein maar een trein in tegengestelde richting moet voorgaan ('Het nemen van een trein door de lucht'). De procedure wordt hiervolgend besproken:

Station A heeft station B ontblokt voor een trein van B naar A. Bij B is het blokvenster 'Blok naar B' vrij (wit)
Er moet echter een trein van station A naar station B voorgaan.
Na telefonisch overleg tussen A en B verricht B de handelingen voor het bedienen van het bloksein naar A. Hij brengt dit sein na bediening weer in de stand 'stop' en brengt zijn toestel in de normale stand terug
Station B bedient het blokvenster "Blok n. A" met het enkelspoorvenster "Enkelspoor A" (worden rood), waardoor bij station A het voorgijgangsvenster "Voobijg. bij B" rood wordt.
Station A bedient het inrijsein zijde B. Hij brengt dit sein na bediening onmiddelijk weer in de stand stop
Station A ontzegeld de blokknopsper boven het voorbijgangsvenster "Voobijg. bij B" en maakt deze met de hand vrij (wit)
Station A bedient het voorbijgangsvenster "Voorbijg. bij B" met de ontzegelde blokknopsper waardoor de beide enkelspoorvensters wit worden
Nu zijn de vensters weer normaal geworden en kan station B station A ontblokken voor de trein van A naar B, die moet voorgaan
De ontzegelde blokknopsper in station A moet zo spoedig mogelijk weer worden herzegeld

Voor een uitleg over de blokstelsels B en C klik hier voor het blokstelsel B en hier voor het blokstelsel C.

terug naar Home terug naar Uitleg